Pekińczyk - skarb z Zakazanego Miasta

---

Legendy, opowieści i domysły, czyli pochodzenie rasy

Pochodzenie pekińczyka, zwanego niegdyś także Chińskim/Pekińskim pieskiem pałacowym, najprawdopodobniej już na zawsze pozostanie tajemnicą. Bezsprzecznie jednak, rasa ta jest jedną z najstarszych na świecie i liczy sobie około czterech tysięcy lat.

Historia tych psów jest ściśle związana z rozprzestrzenianiem się na terenie Państwa Środka buddyzmu. W religii tej bardzo istotną rolę odgrywał lew.

[2].   

[3].

Z pochodzeniem tej starożytnej rasy związana jest także legenda o miłości lwa do małej małpki:

 

Wierny wyznawca Buddyzmu, samotnik-myśliciel, oddający się w dżungli medytacji i modlitwie poznał język żyjących tam zwierząt, zdobywając w ten sposób szacunek i zaufanie samego króla zwierząt-lwa. Pewnego dnia lew poprosił mędrca o radę, rzeklibyśmy matrymonialną. Król zwierząt zakochał się w małpce, a ta, choć nieobojętna wobec uczuć władcy, nie chciała spędzić z nim reszty życia z powodu dzielącej ich różnicy  w wielkości. Mędrzec, nie wierząc w gotowość lwa  do takiej ofiary, zaproponował mu zmniejszenie jego postaci. Jakże się pomylił- potęga miłości nakazała monarsze nie tylko przystać, ale wręcz błagać o taką metamorfozę. Żarliwe musiały być modły wyznawcy Buddy, gdyż zaowocowały miniaturyzacją lwa. Zapytał wówczas mędrzec:

 

 

- Nie żałujesz? Jakże czuje się król  pozbawiony wielkości i skazany na pospolitość?

 

- Nie żałuję - odrzekł lew- wszystko warto poświęcić dla jej miłości

 

 

- Wielka to zaiste miłość i wielka twa stałość- powiedział mnich- Bądź więc nagrodzony wielkim sercem i odwagą godną twojej poprzedniej postaci.

 

 

Odtąd miniaturowy lew i małpka żyli długo i szczęśliwie a ich dzieci to pierwsze pekińczyki, pieski-lwy o wielkim sercu i odwadze, zaiste imponującej w tak filigranowej postaci

 Cesarski skarb

Pekińczyki przez tysiące lat były ulubieńcami władców Chin i przebywały  wyłącznie za murami Zakazanego Miasta.

Prawo posiadania tych piesków mieli tylko i wyłącznie członkowie rodziny cesarskiej do trzeciego stopnia pokrewieństwa, a białe pieski uważane były za reinkarnację samego Buddy i czczono je w wybranych świątyniach. Kult pieska pałacowego swe apogeum osiągnął w XII wieku naszej ery, gdy na dworze wydano zakaz  trzymania innych  psów w odległości

Niemożliwe było także, aby Europejczyk, określany mianem „białego diabła”, mógł wejść w posiadanie cesarskiego pupila. W wyjątkowym przypadku, gdy nie wypadało odmówić, poświęcano jednego z psów, któremu do ostatniego posiłku przed wyjazdem, dosypywano tłuczonego szkła lub ostrych odłamków bambusa, aby zwierzę nie przeżyło podróży, a obdarowany nie cieszył się pekińczykiem zbyt długo.

 

Pekińczyki były pielęgnowane przez specjalne służby pałacowe, (każdy z cesarskich ulubieńców miał przydzielonego służącego-opiekuna, któremu za kradzież pieska groziła kara śmierci). Rasa ta, podobnie zresztą jak same Chiny, rozwijała się w zupełnej izolacji od reszty świata. Mimo, że w cesarskim pałacu nie prowadzono ksiąg rodowodowych, tak jak ma to miejsce współcześnie, ale stanowisko cesarskiego psiarczyka było nie lada zaszczytem. Ostatnia cesarzowa (Tzu Hi) pozostawiła poetycki opis wyglądu oraz charakteru tej rasy, zawierający także wskazówki, dotyczące opieki nad pekińczykiem. Tekst ten uznawany jest także za pierwszy nieformalny wzorzec tej rasy, dlatego pozwolę sobie zacytować go w całości:

Współcześni hodowcy tej rasy nie stosują już gradacji kolorów.  Co więcej, w obowiązującym wzorcu pekińczyka stwierdza się, że:

[8].

 Wojenny łup

Hodowane w całkowitej izolacji od reszty świata, zazdrośnie strzeżone i traktowane jak żywe klejnoty, pekińczyki miały na zawsze pozostać za murami Zakazanego Miasta.  Podczas drugiej Wojny Opiumowej sprzymierzone wojska Wielkiej Brytanii i Francji zdobyły Pałac Letni w Pekinie, ale cesarzowa zdążyła uciec z Zakazanego Miasta wraz z gromadką piesków, a przed opuszczeniem pałacu rozkazała, aby wszystkie pozostałe psy zabito. Służący posłusznie spełnili żądanie i nie byłoby dziś pekińczyków, gdyby ciotka cesarzowej nie zamknęła się w swojej sypialni wraz z pięcioma ukochanymi pieskami, a gdy zorientowała się, że żołnierze sforsowali bramę pałacową, popełniła samobójstwo. Cudem ocalałe pekińczyki zostały w 1890 roku zabrane do Anglii, gdzie wzbudziły ogromną sensację. Jednego z nich (biało-płową suczkę, którą nazwano Looty) otrzymała w prezencie królowa Wiktoria. Dwa kolejne trafiły do hrabiny Richmond and Gordon i zapoczątkowały hodowlę „Goodwood”, z  której wywodzi się pierwszy champion tej rasy Goodwood LO. Parkę piesków przywiózł admirał John Hayn, który zatrzymał psa, zaś suczkę podarował swojej siostrze hrabinie von Wellington. W taki oto burzliwy sposób rozpoczął się kolejny rozdział w dziejach tej wspaniałej starożytnej rasy.

 

 

           Początkowo angielscy arystokraci, wzorem chińskich cesarzy, pragnęli zachować pekińczyki tylko dla siebie (psów tej rasy nie rozmnażano, ani nie prezentowano ich na wystawach). Angielski Kennel Club zatwierdził rasę dopiero w roku 1898.

 Z czasem pekińczyki rozprzestrzeniły się nie tylko w Anglii, ale również w innych państwach Europy oraz w  USA.

 

Do Polski pierwszy pekińczyk został importowany z Austrii przez Marię Brunner w 1928 roku

[10].

[11] stworzyła na bazie zaledwie trzech rodowodowych pekińczyków oraz kilku innych niewiadomego pochodzenia. W okresie powojennym, zwłaszcza w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych,  rasa ponownie  stała się bardzo popularna.

       Prekursorami hodowli nowoczesnego typu pekińczyka (psy o mocnej, zwartej budowie, całkowicie spłaszczonej kufie oraz niezwykle bogatej szacie) byli Urszula Gątarz (hodowla Pałacowa Straż) oraz Krystyna i Janusz Oparowie (hodowla Liwang).

Obecnie w Polsce działa niewiele hodowli, ale rasa nadal ma grono zagorzałych miłośników.

        Zdjęcia zamieszczone poniżej doskonale obrazują zmiany w wyglądzie tej rasy.

 

LOTTY podarowana królowej Wiktorii (obraz pędzla sir Edwarda  Landseera).

Poniżej dla porównania typowy współczesny pekińczyk (fot. Oktawia Mroczek)

         Tak pokrótce przedstawiają się burzliwe dzieje pekińczyka, początkowo czczonego jako półbóstwo cesarskiego ulubieńca, następnie faworyta angielskiej arystokracji, a obecnie miłego pieska do towarzystwa, który jednak nie nadaje się dla każdego.

           Typowy przedstawiciel tej rasy jest bowiem wielkim indywidualistą o głęboko zakorzenionym poczuciu własnej wartości. To on decyduje, kiedy ma ochotę na zabawę  i pieszczoty. Pekińczyk przejawia także iście kocią niezależność i nigdy nie będzie ślepo posłuszny, a  szczególne przywiązanie oraz często wręcz bezgraniczne oddanie, okazuje tylko wybranej osobie. Wobec obcych jest raczej nieufny i potrzebuje czasu, aby się oswoić. Jednak ten, kto potrafi uszanować specyficzny charakter pekińczyka, zyska wiernego i oddanego przyjaciela na długie lata.

---

 Bibliografia:

Fenby J., The  Seventy Wonders of China, (tłum. M. Aszkiełowicz, B. Rubczyńska), Londyn 2007.

Kurkowski W. A. i R. First, Pekińczyk. Cesarski klejnot miłości cz.1:, „Psy i My”1999, nr 4,s. 12-14.

Kurkowski W. A. i R. First, Pekińczyk. Cesarski klejnot miłości cz.2: , „Psy i My”2000, nr1,s. 13-15.

Opara J., Dawno temu w Chinach, „Mój Pies” 1994, nr.7.

Opara J., Magiczne słowo Mitang, „Pies”1994,nr.4,s. 27-28

Opara J., Zmiany we wzorcach grupy 9 FCI, „Pies”2007,nr.2

Polakowa M., Górnicki J., Pekińczyk,  1988.

Rodziński W., Historia Chin, Wrocław- Warszawa- Kraków 1992.

Spaltenstein T., Azjatyckie psy ozdobne, Warszawa 1993.

 

---

Źródło ilustracji: